شما اینجا هستید: سایت مهندسی زلزله > مقالات > مقالات تخصصی > ساروج

 

بازگشت به صفحه اصلی

بازگشت به بخش مقالات

عنوان مقاله: ساروج

ساروج

مهدی وجودی

ساروج و کاربردهای آن - مواد اولیه، نحوه ساخت، تاریخه

ساروج در گذر زمان :

ساروج یكی از مصالح قدیمی مصرف شده در ایران و بعضی كشورهای كنار خلیج فارس میباشد كه تاریخ شروع كاربرد دقیق آن را نمی توان حدث زد ولی نمونه هایی700 ساله از ساروج هم‌اكنون در نقاط مختلف ایران یافت می‌شوند. از كشورهای دیگری كه ردپایی از ساروج در آن یافتیم و در دانشگاههای آن نیز، به ساروج به عنوان یك ملات نگریسته می‌شود، كشور عمان می‌باشد كه در دانشگاه «سلطان قابوس» ، حتی مقاله‌هایی نیز در این زمینه ارائه گردیده است. آخرین باری كه در ایران از ساروج استفاده شده حدود هشتاد سال قبل و در ابتدای دوره پهلوی بوده كه از این تاریخ به بعد این ملات كلا به فراموشی سپرده شده و از صحنه معماری ایران حذف گردیده است و فقط در كتب مصالح به آن اشاره شده‌است.

كاربردهای ساروج :

-     ساروج با توجه به خاصیت اصلی آن یعنی نفوذپذیری بسیار اندك به عنوان روكش در سازه‌هایی كه در تماس مستقیم با آب بوده‌اند مانند آب‌انبارها ، حوضها ، حمامها و مورد استفاده قرار گرفته است.

-     ساروج با توجه به نحوه اجرای آن از سطحی بسیار بسیار صاف و براق برخورداراست كه این ظاهر ساروج ، باعث استفاده از آن در امر تزئینات ساختمان گردیده.

-     نكته : هیچ استفاده سازه‌ای تاكنون از ساروج نشده است.

مواد تشكیل دهنده ساروج :

بدنه اصلی ساروج از تركیب آهك با سیلیس فعال شكل می‌گیرد. نكته مهم در اینجا فعال بودن سیلیس می‌باشد كه به سیلیس آمورف یا بی‌شكل معروف است چرا كه ساختمان آن بلوری نمی‌باشد. در گذشته برای تامین سیلیس از خاكستری كه در محل با سوزاندن فضولات حیوانی حاصل می‌شد استفاده می‌كردند كه امروزه می‌توان از جایگزینهایی مانند سیلكافوم (میكروسیلیس) استفاده كرد.

یكی از معایب اصلی ساروج خاصیت كاهش حجم  آن می‌باشد كه با توجه به كاربرد ساروج در امر پوشش ، این خاصیت باعث ترك خوردگی در سطح و در نتیجه ایجاد اختلال در نقش اصلی آن یعنی نفوذناپذیر كردن سطح می‌شود.

برای كاهش اثرات این خاصیت مخرب، در گذشته از الیاف طبیعی كه شامل الیاف گیاهی مانند لوئی كه از نوعی نی بدست می‌آمده و همچنین الیاف حیوانی مانند پشم بز و شتر و یا گاهی موی سر انسان ، استفاده می‌شده است. امروزه می‌توان از الیاف مصنوعی مانند الیاف پلیمری ، فلزی و یا شیشه‌ای بجای الیاف مصنوعی استفاده كرد.

در بعضی مواقع كه مواد اصلی تشكیل دهنده ساروج كمیاب بوده و یا گاهی برای بدست آوردن ساروجهایی با خاصیتهای مختلف از ماسه ریز دانه استفاده می‌شده است ولی این ماسه كارایی ملات را پایین می‌آورده كه برای جبران آن از خاك رس استفاده می‌شده است.

گاهی مواد افزودنی خاصی مانند تخم مرغ به ساروج اضافه می‌شده كه فقط باید با آزمایش اثرات دقیق آن را تعیین نمود.

 

 
 
 

All Rights reserved ©2002-5   Vojoudi.com